Jak poradzić sobie z samobójstwem bliskiej osoby?

Statystyki odnośnie popełnianych w Polsce samobójstw są zatrważające – w latach 2013 – 2020 ilość popełnianych prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży w wieku 13-18 lat wzrosła aż o 134%! Ujmując ogólnie wszystkie grupy wiekowe, częstotliwość tych prób wzrosła o 40%.

Dobrą wiadomością jest to, że liczba prób zakończonych śmiercią uległa zmniejszeniu – o 26% w przypadku młodzieży i o 15% w ujęciu ogólnym. Nadal jednak trudno zaprzeczyć temu, że to zatrważające wiadomości. W jaki sposób można udzielić pomocy osobie dotkniętej samobójstwem kogoś z bliskich?

Z jakimi uczuciami zmaga się osoba w żałobie?

Przeżycie utraty bliskiej osoby jest szczególnie trudnym momentem. Jeszcze trudniej jest w przypadku samobójstwa, dlatego że osoba zmarła w przeciwieństwie do innych przypadków miała wpływ na przebieg wydarzeń. Dlatego też tym bardziej dokuczliwa jest myśl o tym, że zmarły mógłby nadal żyć.

Kolejną kwestią są rozpaczliwe próby zrozumienia, dlaczego doszło do tak tragicznego zdarzenia i obwinianie się za to, co się stało. Dochodzi do tego oszołomienie sytuacją – żałobnicy często w pierwszym odruchu zaprzeczają temu, co się stało, nie chcą przyjąć do wiadomości faktu, że rzeczywiście doszło do samobójstwa.

Szczególnie boleśnie żałobę odczuwają te osoby, które były świadkiem samobójstwa i nie były w stanie lub zwyczajnie nie zdążyły mu zapobiec. Wyjątkowo niebezpieczna staje się sytuacja, w której osoba cierpiąca zaczyna dążyć do odebrania sobie życia. Tutaj jest już konieczna zdecydowana interwencja specjalisty.

Jak pomóc bliskiej osobie w żałobie suicydalnej?

• Przygotuj się do spotkania. Postaw w pobliżu chusteczki i wodę – to z pozoru nieistotne drobiazgi, lecz są one sygnałem troski i przyzwolenia na odczuwane emocje.
• Nie pospieszaj rozmówcy. Przygotuj się na trudności w mówieniu o tym, co się stało, na częste pauzy i długi płacz.
• Nigdy nie zaprzeczaj uczuciom żałobnika. Nie pocieszaj ogólnikami, nie zachęcaj do przerwania płaczu. Wyrzucenie z siebie negatywnych myśli i odczuć jest bardzo ważne dla późniejszego etapu, jakim jest stopniowy powrót do zwykłego życia.
• Nazywaj rzeczy po imieniu. Pomoże to zidentyfikować te czynniki, które są najbardziej bolesne. Wysłuchaj całej historii, wyjaśnij, że przeżywane odczucia są w pełni naturalne – nie są niczym niestosownym, trzeba je po prostu przejść.
• Pomóż zrozumieć osobie cierpiącej, że nie jest winna śmierci bliskiej osoby. Powtarzaj to i przypominaj, że samobójstwo może być skutkiem wielu złożonych czynników.
• Pamiętaj, że żałoba zmienia się w czasie i że każdy przeżywa ją we własnym tempie. Jeśli zatem osoba przeżywająca żałobę wyjątkowo szybko powróci do normalnego życia, nie oceniaj tego. A jeśli powrót do normalnego życia trwa zbyt długo, do akcji powinien wkroczyć specjalista.

Sprzątanie rzeczy po zmarłym – co zrobić, by otoczenie nie przypominało o zajściu?

Niestety, często zdarza się, że w wyniku odebrania samobójstwa w pomieszczeniu pozostaje dużo śladów po zajściu – fragmenty ciała, mnóstwo krwi i ogólny chaos. W takiej sytuacji konieczne jest jak najszybsze wezwanie firmy sprzątającej rzeczy po zmarłym. Może być nią Vector, świadczący usługę sprzątania po samobójstwach. Posprzątanie miejsca zdarzenia ma duże znaczenie, dlatego że zabrudzenia powstałe w chwili zgonu stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia innych użytkowników lokalu.

Usuwanie rzeczy zmarłej osoby – czy pomoże uporać się ze stratą?

Zakładając, że przedmioty osobiste zmarłego nie zostały skażone w wyniku zgonu, konieczne będzie prędzej czy później rozprawienie się z nimi. Na pewno jednak nie warto robić tego na samym początku – uczucia są jeszcze zbyt silne, a wyrzucenie rzeczy będzie budziło skojarzenie z wyrzucaniem samej zmarłej osoby.

Warto jednak pamiętać o tym, że im szybciej uporamy się z takimi drobiazgami, tym lepiej. Można w tym celu poprosić o pomoc zaufaną osobę lub również skorzystać z pomocy firmy, zwłaszcza jeśli chodzi o przedmioty wielkogabarytowe.

Pomoc osobom w żałobie – o czym nie można zapominać?

Osoba dotknięta samobójstwem kogoś z bliskich jest jak chodzący ból – nie można pozostawić jej samej sobie, by nie doszło do tragedii. Pamiętaj jednak o tym, by to żałobnik decydował o tempie, w którym będzie do siebie dochodzić i o sposobie, w jaki się za to zabierze, pod warunkiem, że nie pociągnie to za sobą krzywdzenia siebie lub innych. Jest to ciężki czas, który może się skończyć – jeśli tylko dobrze przemyślisz strategię wsparcia.